آغاز تجزیه ی کردستان عراق به دو بخش شمالی و جنوبی

کردستان عراق و بازی مونوپولی
فرامرز دادرس، کارشناس اطلاعاتی


بازی معروف مونوپولی یکی از بازی های سرگرمی معروف جهان بوده و هنوز هم رایج است. مونوپولی ترکیبی از دو واژه ریشه یونانی ( منو= تنها) و ( پولی= فروش) می باشد. در این بازی تخیلی، بازیکن تلاش می کند تا حد امکان بیشترین املاک را خریداری کند و از رقبا ثروتمند تر شود. این بازی با کاغذ، مقوا، پول کاغذی و تصاویر خانه ها، خیابان ها، هتل ها و ... شخص به خرید و فروش های کلان دست می زند، مالک می شود و برای لحظاتی که به بازی مشغول است در رویای ثروتمند شدن غرق می شود و مزه شیرین ثروت و قدرت را بطور تخیلی می چشد. مونوپولی در جوامع غرق در مشکلات اقتصادی، فقر، دشواری های اجتماعی و سیاسی می تواند به منزله نوعی سوپاپ اطمینان خشم و طغیان مردم زیر فشار را مهار کرده و کاهش دهد.

پس از برگزاری رفراندوم روز گزشته در اقلیم کردستان عراق، اکنون رای دهندگانی که گمان می کنند کردستان عراق از فردا به صورت یک کشور مستقل در خواهد آمد، در واقع باید به نوعی بازی مونوپولی استقلال خود را سرگرم کنند، این بازی ممکن است سال ها طول بکشد و حتی به بازی خونینی بدل شود.

مسئله ی مهم دیگری که دیده می شود؛ ساده اندیشی عوام و در کمال شگفتی برخورد نخبگان و تحصیل کردگان کرد است که گمان می کنند همه مشکلات با رفراندوم حل شد و از فردا کردستان یک کشور مستقل است و باید از سوی همه جهانیان و سازمان ملل مورد شناسایی قرار بگیرد. کردستان باید یکای پول، تمبر رسمی، شناسنامه، اسناد دولتی، گزرنامه، سفارت خانه های کردستان در کشور های دیگر، ارتش کامل؛ نیروی هوایی و خلاصه صدها مورد دیگری که یک کشور مستقل حق برخورداری از آنان را دارد، آنها نیز داشته باشند. در حالی که این مسائل تا روزی که کردستان به عنوان یک کشور مستقل به هموندی سازمان ملل متحد در نیاید، دور از دسترس است و به نوعی بازی مونوپولی شبیه می باشد.

این انتظارات دور از دسترس مردمی است که به این همه پرسی رای موافق داده اند، این مردم طاقت انتظار ندارند و اگر بارزانی نتواند در مدت کوتاهی این آرزوی مردم کردستان عراق را برآورده کند، بی شک سقوط خواهد کرد و اگر در طول این ماجرای پیچیده و مبهم، جنگ و درگیری منجر به کشته و آواره شدن کردها شود، جنایت دیگری علیه کردها به دست کردها رقم زده خواهد شد.

برگزاری این همه پرسی از سوی همه ی نهاد های بین المللی، کشورها، شورای امنیت سازمان ملل متحد، سازمان کشورهای اسلامی، اتحادیه ی اروپا و مهم تر از همه کشور عراق و سه همسایه ی اقلیم کردستان؛ ایران، ترکیه و سوریه مورد مخالفت قرار گرفت. بنابراین اعلام استقلال از سوی بارزانی نیز بی شک محکوم خواهد شد و به درگیری های خونینی منجر خواهد شد که قربانیان اصلی آن باز هم مردم کرد خواهند بود.

پس از سرنگونی حکومت بعثی صدام حسین در عراق، دو قبیله ی بارزانی و طالبانی برای کسب قدرت و پول به جان هم افتادند و بیش از سه هزار تن از مردم کرد به دست برادران کرد خود کشته شدند. این کشتار را کردها به نام "جنگ برادر کشی" لقب دادند.

در سال ۲۰۰۳ میلادی این درگیری ها به میانجیگری آمریکا بازایستانده شد و در مذاکراتی که در واشنگتن بین طرفین برگزار شد، اقلیم خودمختار کردستان عراق به دو منطقه ی بارزانی به مرکزیت اربیل و طالبانی به مرکزیت سلیمانیه بخش بندی شد و در نتیجه پول و قدرت به اشتراک گزاشته شد.

قبیله ی بارزانی که بیشتر و قوی تر بود، شهر اربیل را مرکز اقلیم کردستان قرار داد، ولی پیشمرگه های دو قبیله هر یک مهار محدوده ی خود را همچنان و اکنون نیز به عهده دارند و در واقع اقلیم کردستان از دو بخش تشکیل شده است.

مسئله ی تجزیه کردستان از عراق دست کم در زمینه های حقوقی، سیاسی و اقتصادی با مشکلات بزرگی روبرو می باشد:

از نظر حقوق بین المللی و قانون اساسی کشورعراق، برگزاری همه پرسی و اعلام تجزیه ی یک طرفه، غیر قانونی می باشد و پیامد های حقوقی دارد. عراق ملک مشاع همه ی عراقی ها است و اگر قرار باشد بخشی از این کشور جدا شود، باید به آرای همه ی مردم عراق مراجعه شود. این همه پرسی به دور از نظارت نهادهای رسمی بین المللی برگزار شده و از نظر حقوقی معتبر نمی باشد. هر چند مسئولین اقلیم کردستان از شماری آدم های شناخته شده برای نظارت در برگزاری همه پرسی دعوت کرده بودند، ولی این اشخاص اعتبار نامه ای از هیچ نهاد رسمی نداشتند و اسولن از نظر حقوقی تنها به عنوان تماشاگر می توان از آنان نام برد.


از نظر سیاسی مرزهای رسمی کشور عراق در سازمان ملل متحد به ثبت رسیده و از سوی همسایگان عراق مورد شناسایی و تایید قرار گرفته است. مناسبات سیاسی میان عراق و دیگر کشورهای هموند جامعه ی جهانی بر پایه ی قوانین بین المللی استوار می باشد. دگرش در مرزها باعث پیدایش جغرافیای تازه ای برای عراق و همسایگانش خواهد شد و در اغلب موارد این دگرش ها مورد موافقت همسایگان نمی باشد.

از نظر اقتصادی؛ ذخایر زیر زمینی و معدنی (نفت و گاز)، از منابع حیاتی همه ی ساکنین عراق می باشند و جدا شدن بخش هایی از این ذخایر بر وضعیت اقتصادی مردم عراق تاثیر نامطلوبی برجای خواهد گزاشت. ریشه ی اغلب جنگ ها تاکنون بر سر مالکیت ذخایز زیر زمینی بوده است.

به این ترتیب تجزیه ی کردستان عراق با مشکلات بی شماری روبرو خواهد شد که بی شک باعث به وجود آمدن درگیری های مسلحانه در کردستان عراق و گسترش آن، بخش بزرگی از منطقه را در بر خواهد گرفت و احتمال اینکه کردستان عراق نهایتن به دو کردستان شمالی و جنوبی یعنی بارزانی و طالبانی تقسیم شود بسیار زیاد است.

بیست و ششم سپتامبر ۲۰۱۷

نظرات

پست‌های پرطرفدار