هرمز اردشیر، اهواز باستان

با هر بیلی که بولدوزرها برای حفر کانال متروی اهواز بر زمین زده اند، سفال های تاریخی بیرون می آمد

شهر اهواز در دهه‌ های ۳۰ و ۴۰ توسعه یافت و شهر باستانی هرمز اردشیر که متعلق به دوره ی ساسانیان بود، در میان این توسعه ی شهری و پس از آن، با جنگ گم شد و نشانه‌ هایی که از هرمز اردشیر بود دیگر دیده نشد و اکنون با گزشت سالیان بسیار، این شهر باستانی فراموش شده، روز به روز زیر لایه‌ های شهری ناپدیدتر می‌ شود و موضوع بازسازی آن همچنان خاموش مانده است.


نابودی آثار تاریخی شهر تاریخی هرمز اردشیر در کانال های قتار شهری اهواز
آثار تاریخی به جای مانده از شهر تاریخی و باشکوه هرمز اردشیر که در دوران ساسانی یکی از پر رونق ترین شهرهای کشور محسوب می شد، در زیر کانال ها و گودال های حفر شده برای قتار شهری اهواز از بین رفت. ویرانه های شهر کهن هرمز اردشیر، مربوط به دوره ی ساسانیان است و در محدوده ی کنونی اهواز واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۴ شهریور ۱۳۱۰ با شماره ی ثبت ۴۳، به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این شهر که در دوران ساسانیان رونق فراوانی داشته است، امروزه جز تلی از خاک، چیزی از آن باقی نمانده است.

این شهر که پایه‌ ها و ستون‌ های شهر تازه ی اهواز روی شانه‌ های آن بنا شده است و پیشینه ی پر شکوه تمدنی این منطقه محسوب می‌ شود، با نگاهی گزرا به این کانال ها و گودال ها، به ویژه در منطقه ی دروازه ی شهر اهواز که جایگاه ایجاد یکی از ایستگاه های پیش بینی شده برای قتار شهری اهواز است، متوجه حجم بالای ویرانی و نابودی تنها بقایای به جای مانده از این شهر تاریخی می شویم.

لایه های تاریخی، تکه های سفالی کوزه ها و ظروف باستانی و رگه های دیوار چینی که یادگارهایی از تمدن دو هزار سال پیش این منطقه از کشورمان است، به واسطه ی چنگال پولادی و غول پیکر بولدوزرها و لودرها، از دل خاک بیرون آورده شده و در قالب مشتی خاک بی ارزش روی هم تلنبار می شد.


در سال‌های گزشته نیز، ۲ گور تاریخی به واسطه ی گزر لوله ی گاز در محله ی "عامری" پیدا شد که دستور پوشاندن آن را دادند. در فاصله ی ۳۰۰ متری از ایستگاه "سه‌ خیریه" یا "دروازه" نیز، تپه ی باستانی "بی‌ سیم" یا "آسیه‌ آباد" قرار دارد. در شهریور ماه سال ۱۳۹۰ نیز، گورستان تاریخی روی کوهستان محل "حصیر آباد" شناسایی شد که هم کارشناس پژوهشکده و هم  باستان‌ شناسان و کارشناسان تایید کردند که متعلق به دوره ی پیش از اسلام و ایران باستان است.

تپه ی باستانی آسیه‌ آباد و گورستان سنگی حصیر آباد، به شدت در معرض خطر قرار دارند که به گفته ی باستان‌ شناسان و کارشناسان استان، همان بازمانده های شهر باستان هرمز اردشیر هستند و همین امر توجه هر چه سریع تر به نوسازی این شهر باستانی را ضروری می‌ کند. همچنین کهن ترین بافت تاریخی اهواز هم در همین منطقه یعنی منطقه ی ۷ قرار دارد که می‌ تواند به مهور تاریخی فرهنگی شهر اهواز تبدیل شود.

رودخانه ی کارون، محوطه ی باستانی آسیه آباد، آرامگاه "علی‌ ابن مهزیار عباسی، گورستان حصیر آباد،‌ گورستان لهستانی‌ ها و مسیحی‌ ها، که همه ی این آثار با فاصله‌ های بسیار کم و حدود ۲۰۰ - ۳۰۰ متر از هم قرار گرفته‌ اند، کدهایی هستند تاییدگر وجود شهر باستانی هرمز اردشیر.



کارشناسان بی درنگ از سازمان میراث فرهنگی درخواست کردند تا پیش از اجرایی شدن این پروژه، گمانه زنی و کاوش های لازم برای شناسایی حریم ها و مناطق تاریخی انجام گیرد تا خطوط این قتار از محل های تاریخی گزر نکند و موجب نابودی آن را فراهم نسازد.

شواهد نشان می دهد که جایگاه ایجاد ایستگاه دروازه متروی اهواز، در میان یک تپه ی باستانی در هرمز اردشیر است !!

سرانجام قتار شهری اهواز بدون توجه به دیدگاه های افراد دلسوز و با استناد به گزارش کارشناس پژوهشکده ی باستان شناسی، آغاز به کار کرد تا با هر بیلی که بولدوزرها و لودرهای این پروژه ی نابود سازی آثار تمدنی ایران باستان در قالب طرح قتار شهری بر زمین می کوبد، بخشی از فرهنگ و تاریخ ما را با چنگال های خود از دل خاک بیرون بکشد و در گوشه ای روی هم پرت کنند.


منابع:
نقشه ای از کتاب الاقالیم اصطخری مربوط به هزار و صد سال پیش
که محل شهر تاریخ هرمز اردشیر (هرمشیر) یا #اهواز کنونی بر روی آن مشخص شده است
تصاویری از حفاری مترو اهواز و کشف آثار شهر باستانی هرمز اردشیر

همین جستار در کیهان سوئد

نظرات

پست‌های پرطرفدار