تفاوت لائیسیته با سکولار

دلیل اینكه در متن پارسی صفت "لاییک" و در متن انگل ایسی صفت "سکولار" به كار رفته، این است كه در زبان انگل ایسی واژه ی "لاییک" (Laic) محض تمایز از مذهبی (Religious) به افرادی گفته می شود كه در زی روحانیت نیستند، كمابیش به آن صورت كه در زبان پارسی صفت "مكلا" در برابر "معمم" به كار می رفت و معنای مشخصی از بابت موضع گیری در برابر مذهب ندارد. در انگل ایسی، این امر یعنی نه تنها مذهبی نبودن، بلكه از مذهب تبرا جستن، با صفت "سکولار" اراده می شود. به همین دلیل، هنگامی که قصد تاكید بر آن باشد، در زبان انگل ایسی باید از صفت اخیر استفاده كرد.


در زبان فرانسه كه پارسی واژه ی لاییک را از آن وام گرفته است، این واژه ی لاییک در درجه ی نخست همان كاربردی را داشته كه امروز هم در زبان انگل ایسی دارد، یعنی برای تمایز افراد و نهادهای غیر مذهبی از مذهبی به كار می رفته. البته امروز هم این یكی از موارد كاربرد صفت لاییک در زبان فرانسه همین است؛ اما در این زبان و به دنبال تحولاتی كه پس از انقلاب ۱۷۸۹ رخ داد، واژه ی لاییک كاربرد دیگری پیدا كرد كه در کردار معنای کهن آن را به عقب راند، به ویژه در موردی كه این صفت به دولت گفته می شود.

سخن گفتن از دولت لاییک، یعنی دولتی كه هیچ بستگی مذهبی ندارد و به همین دلیل هیچ مذهبی را بر دیگری برتری نمی دهد و طبعن به همین جهت قادر است آزادی مذهبی افراد را تضمین نماید. لاییک بودن باری از مخالفت با دخالت مذهب در سیاست دارد كه در زبان فرانسه بسیار آشکار است و قصد ما از گزینش آن در عبارت پارسی، تاكید بر همین مخالفت با دراز دستی و تجاوز دین است.


چکیده آنكه خاصیت دوری جستن از دین و پس زدن آن (نه مذهبی نبودن)، در انگل ایسی با صفت سکولار بیان می گردد و در فرانسه با صفت لاییک. دلیل اینكه چرا ما این دومی را كه به هر صورت از گزشته ای دورتر وارد پارسی شده است، بر همتای انگل ایسی آن ترجیح می دهیم، در جستار "شعار براندازی" و در كتاب "ضد ولایت فقیه، براندازی حكومت اسلامی" آمده است.

نظرات

پست‌های پرطرفدار